Debimetreler

Debimetreler, bir akış kaynağından, bir boru hattından veya kanaldan geçen sıvıların, gazların ve hatta daha karmaşık akışkanların akış hızlarını ve anlık geçirdikleri debi değerlerini kütlesel veya hacimsel olarak hassas bir şekilde ölçmek için kullanılan cihazlardır. Debimetreler, endüstriyel üretimden çevresel izlemeye, tıbbi uygulamalardan kimyasal proseslere, liman ve depolama alanlarındaki tanker, akaryakıt, tanker yükleme ve boşaltma operasyonlarına, enerji üretim tüketim uygulamalarından arıtma sektörüne, üretim hatlarında süreçleri kontrollü yönetmek, ürün kalitesini sağlamak, kaynak kullanımını izlemek, petrol, gaz, su arıtma, ilaç, yiyecek ve içecek üretimi, HVAC sistemleri gibi çeşitli alanlarda önemli bir rol oynarlar.

Farklı prensiplere dayanan mekanik, elektromanyetik, ultrasonik, termal kütle, coriolis kütle, vorteks ve diferansiyel basınç prensibi ile ölçüm yapabilen farklı tipte debimetreler bulunmaktadır. Debimetreler uygulama detayları, proses ve güvenlik kriterlerine göre farklı özelliklere sahip olup, bu ürünler ölçüm prensibi, mekanik montaj şekli, kapasitesi, ortamın veya akışkanın yanıcı/patlayıcı riskleri doğrultusunda kullanılacak ürünün sahip olması gereken test ve sertifikasyonlar ile kalite ve performans belgeleri gibi faktörler ve parametreler doğrultusunda uygulamalara özgü olacak şekilde belirli mühendislik kriterlerine göre belirlenir.

Günümüzde debimetreler genellikle otomasyon sistemleri ile bütünleşik çalışarak, üretim sahalarında gerçek zamanlı izleme ve kontrol olanağı sağlarlar. Son sensör teknolojisi gelişmeleri, akış ölçüm sistemlerinin doğruluğunu, güvenilirliğini ve çok yönlülüğünü artırmış ve bu da üretim sahalarında verimlilik açısından önemli avantajlar sağlamaktadır.

Özetle, debimetreler endüstriyel süreçlerde verimliliği, kaliteyi ve güvenliği korumak için kritik araçlar olarak hizmet eder ve bu da debimetreleri dünya çapında endüstriyel uygulamalarda vazgeçilmez bileşenler haline getirmektedir.

Debimetrelerin başlıca kullanım alanları ve amaçları şunlardır:

• Endüstriyel Üretim ve Proses Kontrolünde debimetreler üretim hatlarında akışkanların doğru miktarını ölçerek üretim süreçlerini bir bütün olarak kontrol altında tutarak, kalite ve üretim güveliğini sağlamak için kullanılırlar. Bu endüstriler arasında kimya, petrokimya, maden, ilaç, plastik ve metal işleme, enerji üretimi, otomotiv gibi alanlar bulunmaktadır.
• Petrol ve Gaz Endüstrisinde debimetreler petrol akışını, doğalgaz boru hatlarını, rafineri işlemlerini ve kuyu üretimini, separatör proses ve üretim tanklarını, tanker dolum boşaltım operasyonlarını izlemek ve kontrol etmek için kullanılır.
• Su ve Atıksu Arıtma hidroelektrik santraller, tarımsal sulama uygulamalarında debimetreler su ve kimyasalların akış hızını ve debisini ölçerek prosesin etkinliğini izlemek su ve enerji yönetimini kontrol etmek için kullanılırlar.
• HVAC (Isıtma, Havalandırma ve Klima) Sistemlerinde debimetreler havanın veya suyun akışını ölçerek binaların ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemlerini yönetmek, enerji verimliliğini artırmak ve konfor seviyelerini sağlamak amacıyla kullanılırlar.
• Enerji Üretiminde debimetreler kömür, biyokütle, biyogaz, doğalgaz elektrik çevrim santralleri, rüzgâr türbinleri, hidroelektrik enerji üretim gibi tesislerinde,  likit veya gaz formundaki akışkanların debisini ölçmede enerji üretim süreçlerini izlemek ve kontrol etmek için kullanılırlar.
• Tıbbi Uygulamalarda debimetreler solunum, serum ve sıvı dozaj, oksijen tedavisi gibi tıbbi cihazlarda, sıvıların veya gazların doğru miktarını sağlamak için kullanılırlar.
• Çevresel İzlemede su kirliliği, hava kalitesi gibi çevresel parametrelerin izlenmesi için kullanılabilir. Örneğin, nehir dere ve göllerdeki su akışını veya bacalı endüstrilerde atık gaz emisyonlarını ölçmede debimetreler sıklıkla kullanılmaktadır.

Noktasal Seviye Sensörleri  ve Sürekli Seviye Sensörleri

Seviye Sensörlerinin, noktasal ve sürekli seviye sensörü olmak üzere iki türevi bulunmakta olup, kimya, petrokimya, enerji, kâğıt, arıtma, demir çelik,maden gibi neredeyse tüm endüstrilerde sıvı veya toz seviyelerini veya sıvılar arasındaki arayüzleri tespit etmek için kullanılır. Seviye sensörleri, bir akış sisteminin beslenmesinde, depolama, sirkülasyon, üretim tanklarında ve toz silolarında, reaktör ve blenderlerde, açık kanallarda, dere, nehir, baraj göl gibi uygulamalarda sürekli veya noktasal seviye ölçümü ve kontrolü için kullanılırlar.

Sürekli seviye sensörleri, belirli bir aralık içinde sıvı veya kuru malzeme seviyelerini ölçer ve PLC, DCS gibi kontrol sistemlerine analog veya dijital çıkışlar sağlarlar. Uygulama ihtiyaçlarına göre, temaslı veya temasız ölçüm alabilen farklı teknolojik altyapıya sahip seviye sensörleri bulunmaktadır. Ölçüm aralığı, proses basıncı, sıcaklık, ölçülecek malzemenin viskozitesi, yoğunluğu, yapışkanlığı, köpürme, buharlaşma, yoğuşma, tozlaşma, sensör üzerinde birikme gibi davranışlar, mekanik montaj şekli, ortamın veya akışkanın yanıcı/patlayıcı riskleri gibi faktörler dikkate alınarak uygun teknoloji seçimi yapılır. Ayrıca, ATEX, SIL gibi sertifikasyonlar ile bakım gereksinimleri de göz önünde bulundurulur.

Radar, ultrasonik, lazer, optik, radyoaktif prensipli tip sensörler akışkana temas etmeden ölçüm alabilen sürekli seviye sensörleri iken kılavuzlu radar, kapasitif, iletken, manyetik, magnetostrictive, basınç ve fark basınç transmitterleri akışkana temas yoluyla ölçüm yapan seviye sensörleridir.

Noktasal seviye sensörleri tank, silo, bunker, reaktör, blender, kanal veya haznede kullanıcıya akışkanın istenilen seviyenin limitleri içinde olup olmadığını bildirerek sitemin taşma veya kuru çalışma durumlarının kontrol altında tutulmasını sağlayarak, uygulamanın, üretimin ve tesisin güven altında tutulmasına yardımcı olurlar. Ölçüm prensibi, akışkan ve uygulama ihtiyaç ve özelikleri doğrultusunda uygun teknoloji seçimi yapılır.
Titreşimli, kapasitif, iletken, ultrasonik, manyetik, şamandıralı, radyoaktif gibi sensörler endüstride sık kullanılan noktasal seviye sensörleridir.

Noktasal ve sürekli seviye sensörlerinin endüstride yaygın kullanım alanları ve amaçları arasında,

• Kimya Endüstrisinde Noktasal ve sürekli seviye sensörleri, kimyasal maddelerin üretildiği, depolandığı tank, reaktör, blender, silo, buhar kazanı gibi hacimlerde miktar değerinin belirlenmesi,  dolum makinelerinin otomasyonunda, akışkanların bir hacimden diğerine transfer edilmesinde, pompa sistemlerinin güvenli çalıştırılmasında, tehlikeli maddelerin seviyesini izlemek ve proses kontrolünü sağlamak için kullanılırlar.
• Petrol, Gaz ve Enerji Üretim Endüstrisinde noktasal ve sürekli seviye sensörleri rafineriler, petrol depolama tankları ve doğalgaz tesislerinde, petrol, benzin, gaz gibi petrokimyasal ürünlerin tank, separatör gibi hacimlerdeki seviye ve arayüz seviyesini izlemek, kuyu ve sondaj operasyonlarının bir parçası olan proses tanklarında taşma ve kuru çalışma bilgisi almak, separatörlerde petrol türevleri ve suyu ayırmak, elektrik santrallerinde, yakıt depolama tanklarının seviyelerini izlemek, silo ve bunkerlerdeki toz malzeme yönetimlerinde, rezerv alanlarındaki madde yığınlarının seviyesi belirlemek, buhar kazanı gibi hacimlerde seviye kontrolü sağlamak amacıyla kullanılırlar.
• Gıda ve içecek endüstrisinde noktasal ve sürekli seviye sensörleri, çeşitli uygulamalarda üretim süreçlerinin kontrolünde kullanılırlar. Bu sensörler sıklıkla üretim depolama ve proses tanklarındaki sıvı ve toz malzeme seviyesini ölçmede, ürün transfer ve taşıma hatlarında proses güvenliği ve verimliliği amacıyla kullanılırlar.
• Su ve Atıksu Arıtmada Seviye sensörleri, su kimyasal veya katı maddelerin depolama tanklarındaki seviyelerini ölçmek, kanallardaki taşma durumlarını kontrol etmek, pompa yönetimlerini sağlamak için kullanılırlar.
• Denizcilik ve Limanlarda Noktasal ve sürekli seviye sensörleri, gemi tanklarının yakıt ve diğer sıvıların doluluk seviyelerini izlemek için kullanılırlar.
• Demir ve Çelik Endüstrisinde seviye sensörleri ham madde depolama tankları, proses tankları, dökümhanelerdeki ergitme uygulamalarında, soğutma havuzlarında, atık depolama tank veya alanlarında, kimyasal hazırlama ve dozaj sistemlerinde malzeme seviyelerini kontrol etmek amacıyla kullanılırlar.
• Maden Endüstrisinde madenlerin işlenmesi sırasında, kırma ve öğütme tesislerinde kullanılan bunkerler ve depolama tanklarında, kömür, çimento, alçı gibi malzemelerin depolama ve üretim aşamalarında, konveyör sitemlerinde, akış hatlarının tıkanıklığını algılamada, rezerv alanlarındaki üretim parkurlarındaki makine yönetimlerinde seviye sensörleri sıklıkla kullanılırlar.

Basınç Sensörleri  ve Fark Basınç Sensörleri (Transmitterleri)

Basınç ve fark basınç sensörleri (transmitterleri), bir boru hattı, tank veya haznede basınç veya basınç farkını ölçmek ve bu bilgiyi elektriksel sinyallere dönüştürmek için kullanılan cihazlardır. Basınç ve fark basınç sensörleri endüstriyel süreç kontrolünde yaygın olarak kullanılırlar. Bir tanktaki veya boru hattındaki basınç ve seviye ölçümü, pompa kontrolü, filtre uygulamaları, sıvı veya gaz hatlarındaki akış hızını ölçme gibi uygulamalarda kullanılırlar.

Endüstriyel uygulamalarda basınç ve fark basınç sensörleri ölçüm aralığı, mekanik montaj şekli, malzeme yapıları, doğruluk oranları, ortamın veya akışkanın yanıcı/patlayıcı riskleri gibi faktörler dikkate alınarak seçilir. Ayrıca, ATEX, IECEx, FM, SIL gibi sertifikasyonlar göz önünde bulundurulur.

Basınç ve fark basınç sensörleri (transmitterleri), kimya, petrokimya, enerji, demir-çelik, gıda ve ilaç endüstrisi gibi birçok sektörde kullanılmaktadır. Basınç ve fark basınç sensörleri, sıvıların, gazların veya buharların basıncını ölçerek proses kontrol, ekipman performansının değerlendirilmesi gibi çeşitli amaçlar için kullanılırlar. Endüstride kullanılan Basınç ve fark basınç sensörleri proseslerin en önemli ölçüm ekipmanlarından biridir.

Endüstride, basınç ve fark basınç sensörleri çeşitli önemli kullanım alanlarına sahiptir:

• Rafinerilerde basınç sensörleri, boru hatlarındaki basınç değişikliklerini izlemek ve kontrol etmek için sıklıkla kullanılırlar.
• Elektrik enerjisi üretiminde kullanılan türbinlerde ve jeneratörlerde basınç sensörleri yağlama sistemlerinin basıncını kontrol etmek, petrol ve gaz endüstrisinde ise basınç sensörleri boru hatlarındaki veya tanklardaki basınç değişikliklerini ölçerek proses güvenliği sağlarlar.
• Otomotiv Sektöründe motor performanslarını izlemek, yakıt enjeksiyon sistemlerini kontrol etmek için basınç sensörleri kullanılır.
• Havacılık Endüstrisinde basınç sensörleri kabin basıncını kontrol etmek ve hava hızını ölçmek için kullanılırlar.
• Hidrolik ve pnömatik sistemlerin tamamında basınç sensörleri/transmitterleri, makine ve ekipmanların güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için kullanılırlar.